Resmi Gazete’de yayımlandı: Munzur Gözeleri ile Munzur ve Pülümür vadileri hakkındaki karar yeterli mi?

DERSİM – Dersim ile Ovacık arasında yer alan ve Milli Park statüsünde olan Munzur Vadisi’nin belirli bir alanı için yeni bir karar alındı.

4 Şubat 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 9507 sayılı “Ekli Kroki ile Listede Sınır ve Koordinatları Gösterilen Alanın Munzur ve Pülümür Vadileri Kesin Korunacak Hassas Alanına Dâhil Edilmesi Hakkında Karar” kapsamında, koruma altındaki alanına dahil edilecek ilgili yerlerin listesi yayınlandı.

‘GÖZELERİN BİR BÜTÜN OLARAK KESİN KORUNACAK ALAN İLAN EDİLMESİ GEREKİYOR’

Kararı değerlendiren şehir plancısı Ceyhan Çılgın kararın Munzur Gözeleri’nin yalnızca bir kısmına ilişkin olduğunu belirtti.

“Mevcut karar bazı su gözelerini koruma altına alsa da gözeleri bir bütün olarak koruma altına almıyor. Bu yüzden yetersiz bir karardır” diyen Çılgın şöyle devam etti:

“Kararın ekinde yer alan koordinat bilgilerini girdiğimizde gözelerin bir bütün halinde Kesin Korunacak Hassas Alan olarak tescil edilmediğini, yalnızca havuz bölgesinden sonrasının bu karar kapsamına alındığını görüyoruz. Buna göre gözelerin bir kısmı 1. Derece Doğal Sit Alanı iken, daha büyük diğer kısmı 2. Derece Doğal Sit Alanı olarak ayrışmış oldu. Oysa Munzur Gözeleri, 2003 yılında Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun aldığı kararda belirtilen sınırlarıyla, bir bütün halinde kesin korunacak hassas alan ilan edilmelidir. Munzur Gözeleri sahip olduğu kaynak değeri ve ziyaret merkezi olması dolayısıyla mutlak suretle korunmalıdır.”

Kararla ilgili bazı haberlerde yanlışlık olduğunu söyleyen Ceyhan Çılgın, “Her iki vadinin 1. Derece Doğal Sit alanı olarak kararlaştırıldığına yönelik haberler gerçeği yansıtmıyor. Kamuoyuna yansıyan haberlerde yer alan bir yanlışı düzeltmeliyiz. Bu vadilerin vadi tabanları, 18 Temmuz 2023’ten beri Nitelikli Doğal Koruma Alanı yani 2. Derece Doğal Sit olarak kararlaştırılmış durumda. Resmi Gazete’de yayımlanan kararın bu vadilerle ilgisi bulunmuyor” dedi.

‘MEVZUATIMIZDAKİ EN ÜSTÜN DOĞA KORUMA STATÜSÜNE KAVUŞTURULMASI TEKRARDAN SEVİNÇ KAYNAĞI’

Türkiye Barolar Birliği Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu üyesi avukat Barış Yıldırım ise Munzur Gözeleri’nin tekrar üstün korumaya kavuştuğunu belirterek kararı olumlu karşıladığını dile getirdi ve şöyle devam etti:

“Kararla su kaynaklarının tamamı sit alanına dahil edildi. Önceden sit alanı dar çerçevedeyken şimdi saha genişledi. Munzur Gözeleri ülkemizin tarafı olduğu Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşme hükümleri uyarınca Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınması gereken bir saha. Yine BERN Sözleşmesi’ne göre (Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi) koruma altında bulunan pek çok flora ve fauna türünü barındırıyor ve ayrıca yöre inancı bakımından da kutsiyet taşıyan bir saha. Bu bakımdan Birleşmiş Milletler Somut Olmayan Kültürel Mirası Sözleşmesi hükümlerine göre somut olmayan miras alanı olan ibadetlerin ifa edildiği, inançların orada ifa edildiği bir saha. Aleviler bakımından son derece önemli bir alan. Bu çerçevede oranın kesin korunacak hassas ilan edilmesi, mevzuatımızdaki en üstün doğa koruma statüsüne kavuşturulması tekrardan sevinç kaynağı.”